Glistnica

Jest wywołana przez pasożyty przewodu pokarmowego – glisty ludzkie.
Do zakażenia dochodzi po spożyciu pokarmu zanieczyszczonego jajami glisty, jak również poprzez brudne ręce.

Jaja glisty mogą być w ziemi. Po ich połknięciu z jaj wykluwają się larwy, które w czasie wędrówki po organizmie dostają się do płuc, powodując silny kaszel w nocy. Odkrztuszona wydzielina z larwami glist ponownie zostaje połknięta i dostaje się do przewodu pokarmowego, gdzie larwy dojrzewają, produkują jaja i wydalają je z kałem do środowiska. W czasie tej wędrówki larw pojawiają się różnorodne objawy: bóle brzucha, nudności , wymioty, wysypki alergiczne , przewlekły kaszel, brak apetytu, spadek masy ciała.

Zakażenie glistą rozpoznaje się na podstawie znalezienia glisty lub jaj wydalonych z kałem.

Lamblioza

Jest chorobą wywołaną przez pierwotniaka Giardia intestinalis, który pasożytuje w jelicie cienkim i jest wydalany z kałem. Dzieci zarażają się zjadając cysty lamblii z zanieczyszczonym pokarmem lub wodą do picia, także poprzez brudne ręce.

Objawy choroby mogą wystąpić po kilku dniach lub tygodniach od zarażenia. Są to biegunka, bóle brzucha, wzdęcia, odbijania, nudności , wymioty, brak apetytu i spadek masy ciała, złe samopoczucie , mała aktywność , nadmierna senność. Przy przewlekłym zakażeniu może dojść do zaburzeń wchłaniania, szczególnie tłuszczów i węglowodanów , co objawia się nawracającymi biegunkami.

Rozpoznanie ustala się na podstawie badania stolca na obecność cyst lamblii ( stolec do badania musi być świeży) lub badając antygen lamblii w kale.

Toksoplazmoza

Jest chorobą wywoływaną przez pierwotniaka Toxoplasma gondii, który pasożytuje we wszystkich komórkach organizmu. Do zakażenia dochodzi droga pokarmową, u dzieci po kontakcie z glebą czy wodą zanieczyszczoną oocystami (oocysty wydalane są z kałem kotów).

Choroba u większości osób przebiega bezobjawowo i nie wymaga żadnego postępowania leczniczego. U dzieci może wystąpić powiększenie węzłów chłonnych , głównie szyjnych i karkowych , rzadko z towarzysząca gorączką, osłabieniem, bólami głowy i mięśni oraz stanem zapalnym gardła.

Profilaktyka polega przede wszystkim na przestrzeganiu higieny: mycie rąk po kontaktach z kotami i oocytami przez nie wydalonymi ( np.: do piaskownicy) i po dotykaniu surowego mięsa oraz spożywanie tylko przebadanego mięsa. Trzeba pamiętać, że woda i mydło nie niszczą oocyst, toteż one mogą pozostawać na "czystych" rękach człowieka, a następnie dostać się do przewodu pokarmowego podczas jedzenia rękami. Aby zabezpieczyć koty przed zakażeniem należy je karmić mięsem ugotowanym, a kuwetę kota czyścic w rękawiczkach i przynajmniej co dwa dni wyparzać wrzącą wodą.

Toksokaroza

Jest chorobą wywołaną przez glistę psią lub kocią ( Toxocara canis lub catis), której postać dorosła żyje w jelicie psów i kotów. Jaja glist mogą przeżywać w glebie w postaci inwazyjnej nawet kilka lat. Z łatwością trafiają one do piasku, który często zwierzęta traktują jak toaletę.

Człowiek zaraża się po przypadkowym połknięciu jaja pochodzącego z gleby zanieczyszczonej psim lub kocim kałem. Na toksokarozę najczęściej chorują dzieci między 1 a 8 rokiem życia, gdyż chętnie bawią się w piasku, nie przestrzegają zasad higieny i mają słabo rozwinięty układ odpornościowy. Larwa pasożyta uwolniona w przewodzie pokarmowym wędruje z krwiobiegiem do wątroby, nerek, płuc, oka, mózgu, mięśnia sercowego, mięśni szkieletowych. Zakażenie może przebiegać pod postacią uogólnionego zakażenia ( postać trzewna) lub jako postać oczna. Większość zakażeń przebiega łagodnie, wykrywane są przypadkowo.

Toksokaroza trzewna objawia się gorszym samopoczuciem, spadkiem apetytu i masy ciała, gorączką, bólem brzucha, kaszlem, mogą także wystąpić różnego rodzaju wysypki na skórze.

Toksokaroza oczna natomiast wywołuje uszkodzenie siatkówki oka, prowadzące do utraty ostrości widzenia i zezem albo nawet całkowitą utratą widzenia.

Często przyczyną diagnostyki w kierunku zakażenia glistą są odchylenia w morfologii krwi (głównie eozynofilia- zwiększenie ilości komórek kwasochłonnych).

Chorobę rozpoznaje się wykonując specjalistyczne testy krwi wykazujące obecność przeciwciał do tego pasożyta.

Najlepszą metodą zapobiegania jest przestrzeganie higieny: mycie rąk po każdym kontakcie ze zwierzęciem, przed jedzeniem, po zabawie na placu zabaw, obcinanie paznokci dzieciom, unikanie karmienia dzieci na placu zabaw, mycie jarzyn i owoców pod bieżącą wodą.

W przypadku zakażenia stosuje się leki przepisywane na receptę, które są różne zależnie od rodzaju pasożyta. Nie zaleca się profilaktycznego leczenia, jak również leczenia wieloma preparatami przeciw pasożytom przez kilka tygodni. Leki te, stosowane w zbyt dużych dawkach lub przewlekle są toksyczne.

Dla wegemaluch.pl odpowiada dr n.med. Alicja Karney, specjalista pediatra, kierownik Oddziału Hospitalizacji Jednego Dnia w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie.