Zwierze nie jest rzeczą wywiad z Cezarym Wyszyńskim

Kategoria: Wywiad

Budzisz się rano i o czym myślisz?
Zastanawiam się czy będą dzisiaj korki w drodze do siedziby fundacji, co jest do zrobienia tego dnia – chyba o tym samym, co każdy. Nie, nie myślę sobie - „wstawaj mesjaszu czas nauczać” ;-). Jeśli obok nie leży kotka to zastawiam się gdzie spał ten obrażalski sierściuch,

Od kiedy i jak zaczęła się Twoja przygoda z Vivą?
Kiedy poprzednie kierownictwo polskiej Vivy rezygnowało z pracy, był przeprowadzony nabór. Zgłosiłem się ostatniego dnia, na rozmowę kwalifikacyjną załapałem się w hotelu tuż przed powrotem Juliet Gellatley – założycielki Vivy do UK, godzinę później dowiedziałem się, że zostałem „wybrany” ;-). Potem jeszcze chwila namysłu, która zmieniła moje życie i od 8 lat robię to w co wierzę.

Czym się zajmujecie?
Zajmujemy się ochroną zwierząt i propagowaniem wegetarianizmu/weganizmu. To tak górnolotnie mówiąc. A przyziemnie – sprzątamy kupy w schroniskach, odpisujemy na setki pism, drukujemy i rozdajemy tony ulotek.
Jeśli ktoś chce wiedzieć co robimy to zapraszam na stronę www.viva.org.pl i do naszego biura ;-)

Jak wygląda Twój dzień? Znajdujesz czas na spokojną herbatę?
Ciężko powiedzieć jak wygląda mój przeciętny dzień – czasami jest to 12 godzin siedzenia w biurze przy komputerze, innym razem praca w schronisku a kolejnego dnia spotkania z politykami. Zdarza się, że czaimy się cały dzień na transport na przykład jagniąt by go skontrolować. Czasami można zjeść obiad i kawałek wegańskiego ciasta w Vegemieście ;-) i wypić herbatę, innym razem 2 doby trzeba przeżyć na paluszkach i napojach energetycznych (opcja wegańska na stacji benzynowej w małej wsi).

Jaki jest Twój największy sukces jako prezesa Vivy?
Chyba to w jakim miejscu znajduje się obecnie Viva. Rozwijamy się, obejmujemy opieką coraz więcej zwierząt - w samym 2011 roku nasi wolontariusze oddali do adopcji ponad 1100 zwierząt, w zeszłym roku zorganizowaliśmy też więcej prowegetariańskich akcji niż kiedykolwiek wcześniej. Szczególnie cieszę się z programu Zostań Wege na 30 dni – feedback jaki otrzymujemy od uczestników jest bardzo motywujący oraz z poziomu magazynu VEGE. Cieszę się też, że potrafimy współpracować z innymi organizacjami jak wypadku zbierania podpisów pod inicjatywą obywatelską. Mimo coraz większego budżetu i ilości pracowników i wolontariuszy zachowujemy entuzjazm i radość z pracy.

A porażka?
To trudne pytanie. Z jednej strony wszystkie nie wygrane kampanie można zaliczyć do porażek ale moim zdaniem o porażce możemy mówić dopiero wtedy gdy się poddamy w danym temacie a założenie jest takie żeby się nigdy nie poddawać :)


Zaryzykuję stwierdzenie – Vivę znają wszyscy. Jesteście na ulicy, w radiu, telewizji – jak to zrobiliście?
To banalnie proste ;-). Trzeba dużo pracować, wierzyć, że to ma sens i przyciągać osoby, które chcą realizować własne pomysły razem z nami. Potem wszystko jest tylko kwestią czasu i zgłaszania się kolejnych osób, które mogą pomóc – ktoś się zgłosi z radia, innym razem z agencji reklamowej, potem grafik, kierowca, i nagle mamy bazę kilkudziesięciu osób, które chcą i potrafią coś zrobić i wystarczy to skoordynować.

Zostałeś nominowany do nagrody „Serce dla zwierząt”. Co dla Ciebie znaczy to wyróżnienie?
Bardzo się cieszę z tej nominacji – tak samo jak z poprzednich nominacji dla osób, które z nami współpracują. Prezentujemy głębsze podejście do kwestii ochrony zwierząt niż przeciętny kandydat do Serca Dla Zwierząt. Jeśli moja kandydatura wygra to więcej osób dowie się o działalności Vivy czyli akcjach na rzecz wszystkich zwierząt – nie tylko psów i kotów.

Wierzysz, że przez Wasze i podobne działania zmieni się los zwierząt w Polsce, na świecie?
Muszę wierzyć gdyż w przeciwnym wypadku kwestionowałbym zdolność ludzi do myślenia oraz elementarną wrażliwość i wyobraźnie a tylko tyle potrzeba do zmiany. Moim zdaniem większość osób potrzebuje tylko odpowiedniej wiedzy, motywacji, argumentów a czasami jedynie impulsu. Rolą Vivy jest dostarczenie tych elementów – czasami w sposób drastyczny czy kontrowersyjny. Najlepszym dowodem na to, że zmienić się można jestem ja – kiedyś sam się śmiałem z wegetarian a teraz zastanawiam się dlaczego tak długo zajęło mi pojęcie bezsensu zabijania i zjadania zwierząt.

Zmiany dzieją się na naszych oczach. Widzę to w mailach, które przychodzą od osób przechodzących za naszą przyczyną na wegetarianizm, w małych sukcesikach, uratowanych zwierzętach, poprawionych przepisach, wygranych sprawach w sądzie, zainteresowaniu osób i mediów.

A może w szkole powinno się wprowadzić obowiązkowy przedmiot z empatii? Wtedy dzieci zaczęłyby uczyć rodziców, dziadków.
Nie jestem pewien czy empatii można nauczyć. Jeśli chodzi o dzieci to nie jestem ekspertem (i nigdy nie będę:) ale widzę, że wiele z nich ma wrodzoną empatię do wszelkich stworzeń – wrażliwość, która jest zabijana w szkole, przez rodziców i media – drobnymi kłamstwami dotyczącymi pochodzenia kotleta, głupimi reklamami, pseudoedukacyjnymi zajęciami przedstawiającymi myślistwo lub wykorzystywanie zwierząt w cyrkach w pozytywnym świetle.
Na pewno można nauczyć szacunku do zwierząt, pomóc zrozumieć jakie mają potrzeby, w jakich sytuacjach cierpią. Tylko, że ta nauka nieuchronnie prowadzi do wniosku, że nie będzie dobrego traktowania zwierząt dopóki będą zamykane w hodowlach na mięso, mleko czy jaja a na to większość dorosłych nie jest gotowa.

Od kiedy wyeliminowałeś mięso ze swojego życia?
Pamiętam że był to poniedziałek, pamiętam dlaczego to zrobiłem ale nie pamiętam który to był rok – chyba około 1997. Uważam że była do druga w kolejności najlepsza decyzja jaką podjąłem w życiu. Najlepszą było – rzecz jasna - przejście na weganizm parę lat później ;-)

Czym jest wegetarianizm dla Ciebie– dietą, religią, filozofią?
Na pewno nie jest religią. Raczej sposobem na życie – sposobem, który jest wart propagowania bo oszczędza cierpienia, środowisko i ma pozytywny wpływ na zdrowie.

Do czego zobowiązuje bycie wegetarianinem?
Jest nas nadal na tyle niewiele, że powinniśmy pamiętać że wegetarianizm jako całość może być postrzegana przez pryzmat naszej jednej osoby. To duża odpowiedzialność.

Z resztą najlepszą formą promocji jest właśnie pokazywanie swoim przykładem, że „się da”, z moich obserwacji wynika, że przeciętny wegetarianin bez specjalnego wysiłku przyczynia się do przejścia na wegetarianizm kilku osób – mówię o zwykłym byciu wege – bez tzw nachalnej promocji (chociaż czasami każda rzeczowa odpowiedź na pytanie dlaczego nie jesz mięsa jest już tak odbierana:). Proponuję żeby każda osoba, która nie je mięsa przez 5-10 lat zastanowiła się czy nie zainspirowała do tego kogoś ze znajomych czy rodziny. Zdecydowana większość będzie miała na „koncie” kilku wegetarian.


W Polsce bycie wege to wciąż temat na granicy kontrowersji. Dlaczego niektórym tak ciężko zrozumieć, że bez mięsa da się żyć i prawidłowo rozwijać?
Funkcjonuje wiele negatywnych mitów związanych z wegetarianizmem. Nieprzychylne środowiska wykorzystują każdy pretekst żeby je utrwalać - jak przypadek zagłodzonego dziecka wychowywanego przez wegetarian. Prawdopodobnie są tysiące przypadków celowego głodzenia dzieci na całym świecie w mięsożernych rodzinach ale wystarczy jeden w rodzinie wegetariańskiej, która zachowała się skrajnie nieodpowiedzialnie by na lata przykleić nam łatkę świrów.
Przypominam też sobie skrajnie nierzetelny eksperyment, w którym grupie niedożywionych dzieci w krajach 3 świata podawano dziennie dodatkowo łyżkę wieprzowiny (nie było grupy kontrolnej której np. podawano by łyżkę soczewicy). Oczywiście tym dzieciom poprawiły się wyniki badań. Jaki wniosek wyciągnięto? Mięso jest zdrowe – nie jedzenie mięsa niezdrowe. Kto sponsorował eksperyment? Koncern produkujący „wieprzowinę”.
Zawsze „dobrze jest” też wyciągnąć wobec wegetarian zarzut sekciarstwa, tajemniczej kontrkultury, problemów z osobowością, nieprzystosowaniem społecznym, etc.
Na to nakładają się stereotypy dotyczące zwierząt, że są brudne, głupie, że ich jedyną potrzebą życiową jest pobranie pokarmu i zostanie przerobionym na kiełbasę..

Zmiana tych stereotypów potrwa latami i właśnie leży na barkach samych wegetarian (pytanie wyżej) jak i organizacji takich jak nasza, które muszą pokazać jak wygląda rzeczywistość – jakie naprawdę są zwierzęta, co dzieje się z nimi podczas hodowli, transportu i uboju.

Największe marzenie?
Budzę się 1 stycznia 2020 roku po długiej sylwestrowej nocy i uświadamiam sobie, że w UE obowiązują nowe przepisy – zniknęła kategoria „zwierzęta gospodarskie” ;-) co jest konsekwencją wzięcia do serca zapisu, który w polskiej ustawie o ochronie zwierząt (i w innych aktach prawnych na całym świecie) istnieje od lat – Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.

Dla wegemaluch.pl Cezary Wyszyński, prezes fundacji Viva

•  « Karolina Gruszka. Wegetarianizm jest spójną częścią mnie
• Michał Olszański. Zwierzęta uczą miłości »